ประวัติความเป็นมา

มีตำนานเล่ากันมาในอดีตมีควายหรือกระบือตัวหนึ่ง ลักษณะลำตัวมีสีทองทั้งตัว ชาวบ้านจึงเรียกขานกันว่า “ควายคำ” หมายถึง ควายทองคำ ซึ่งควายตัวนี้อาศัยอยู่ที่วัดดอยคำ มักจะลงมาเล่นน้ำที่หนองน้ำในคืนวันเพ็ญเป็นประจำ ซึ่งบริเวณดังกล่าวเป็นพระวิหารของวัดโพธิพิชิต (วัดหนองควาย) ชาวบ้านจึงเรียกหนองน้ำนี้ว่า “หนองควายคำ” และใช้ชื่อนี้เรียกเป็นชื่อหมู่บ้าน ต่อมาจึงเพี้ยนไปเป็น “บ้านหนองควาย” และใช้เป็นชื่อตำบลจวบจนปัจจุบัน

สภาพทั่วไป

ที่ตั้ง เทศบาลตำบลหนองควาย ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอหางดง ประมาณ 7 กิโลเมตร

เนื้อที่

มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้น 17.40 ตารางกิโลเมตร(7,325 ไร่)

มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลใกล้เคียงดังนี้

  • ทิศเหนือ จรดตำบลแม่เหียะ อำเภอเมืองเชียงใหม่
  • ทิศใต้ จรดตำบลบ้านแหวน และตำบลน้ำแพร่ อำเภอหางดง
  • ทิศตะวันออก จรดตำบลสันผักหวาน อำเภอหางดง
  • ทิศตะวันตก จรดตำบลบ้านปง อำเภอหางดง

ภูมิประเทศ มีรูปร่างแบบแนวยาว บริเวณกว้างจากทางทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก เป็นที่ราบลุ่มเหมาะสำหรับการเพาะปลูก มีทางหลวงจัดหวัดหมายเลข 108 (สายเชียงใหม่ – ฮอด) ตัดผ่านเขตตำบลทางด้านตะวันออกของตำบล และมีทาหงลวงจงหวัดหมายเลข 1269 (สายหางดง-สะเมิง) ตัดผ่านชุมชนต่าง ๆ จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกของตำบลหนองควาย เดิมเป็นพื้นที่นาส่วนใหญ่ ปัจจุบันบางส่วนได้แปรสภาพเป็นของนายทุน กลายเป็นหมู่บ้านจัดสรร และมีสภาพเป็นสังคมเมืองมากขึ้น

จำนวนหมู่บ้าน ต.หนองควาย มีทั้งหมด 12 หมู่บ้าน

  • หมู่ที่ 1 บ้านตองกาย
  • หมู่ที่ 2 บ้านฟ่อน
  • หมู่ที่ 3 บ้านไร่-กองขิง
  • หมู่ที่ 4 บ้านต้นเกว๋น
  • หมู่ที่ 5 บ้านหนองควาย
  • หมู่ที่ 6 บ้านร้อยจันทร์
  • หมู่ที่ 7 บ้านเหมืองกุง
  • หมู่ที่ 8 บ้านขุนเส
  • หมู่ที่ 9 บ้านสันทราย
  • หมู่ที่ 10 บ้านนาบุก
  • หมู่ที่ 11 บ้านสันป่าสัก
  • หมู่ที่ 12 บ้านตองกายเหนือ

จำนวนหมู่บ้าน มีทั้งหมด 12 หมู่บ้านมีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 7,748 ครัวเรือน โดยแยกเป็นครัวเรือนแต่ละหมู่บ้านได้ดังนี้

หมู่ที่ จำนวนครัวเรือน ชาย หญิง รวมประชากร
1. บ้านตองกาย 759 483 571 1,054
2. บ้านฟ่อน 319 364 399 763
3. บ้านไร่-กองขิง 802 564 774 1,338
4. บ้านต้นเกว๋น 600 451 556 1,007
5. บ้านหนองควาย 600 488 493 981
6. บ้านร้อยจันทร์ 423 322 316 638
7. บ้านเหมืองกุง 1,285 821 878 1,699
8. บ้านขุนเส 279 228 240 468
9. บ้านสันทราย 379 316 351 667
10. บ้านนาบุก 424 263 299 562
11. บ้านสันป่าสัก 226 222 265 487
12. บ้านตองกายเหนือ 2,320 676 763 1,439
รวม 8,416 5,198 5,905 11,103